مقایسه تزریق وریدی و اپیدورال فنتانیل روی میزان بی دردی و سطح هوشیاری در بیماران دچار تروما به قفسه سینه و شکم در بخش مراقبت های ویژه

زمینه و هدف:علل متعددی باعث ایجاد درد در بیماران بستری در بخش مراقبت­های ویژه می­شوند که خود باعث بروز عوارض متعددی در بیمار خواهد شد. به این دلیل تاکنون روش­های گوناگونی برای کاهش درد ابداع گردیده­اند که هر یک مزایا و مشکلاتی را داشته­اند. هدف از این پژوهش مقایسه اثر روش اپیدورال نسبت به روش تزریق وریدی فنتانیل برای ایجاد بی­دردی و تاثیر هر یک از این دو روش بر سطح هوشیاری بیماران بستری در بخش مراقبت­های ویژه می­باشد.مواد و روش­ها:این پژوهش به صورت کارآزمایی بالینی یک سوکور شاهد­ دار تصادفی در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان شهید باهنر کرمان انجام گرفت که به دلیل تروما به قفسه سینه و شکم تحت تهویه مکانیکی بودند. در این مطالعه 60 بیمار در 2 گروه 30 تایی مورد بررسی قرار گرفتند. در گروه aابتدا 24 ساعت فنتانیل داخل وریدی و سپس 24 ساعت با جای­گذاری کاتتر اپی دورال در سطح یازده توراسیک تا اولین لومبار فنتانیل اپی دورال دریافت کردند. در گروه bدر 24 ساعت اول فنتانیل اپی دورال و سپس در 24 ساعت دوم فنتانیل وریدی تزریق شد. میزان فنتانیل داخل وریدی 5/1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و فنتانیل اپی دورال تجویز شده 8 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بود که توسط پمپ انفوزیون تنظیم گردید. نمره درد با استفاده از مقیاس مشابه بینایی دردvasو سطح هوشیاری با مقیاس گلاسکو gcsدر ساعات صفر، 2 ،6، 24، 50 ، 54 و 72 بررسی شدند.یافته­ها: در هر دو گروه در ساعت دوم، نمره درد در روش تزریق وریدی فنتانیل به طور معنی­داری کمتر از روش اپی­دورال بود (pکمتر از 05/0) ولی بعد از ساعت ششم، روش اپی­دورال باعث کاهش بیشتر شدت درد نسبت به روش وریدی شده بود (pکمتر از 05/0). هم­چنین، در تمام زمان­های بررسی شده روش تزریق وریدی فنتانیل باعث کاهش معنی­دار سطح هوشیاری بیماران نسبت به روش اپیدورال شده بود (pکمتر از 05/0). بعلاوه، مشخص شد که بین هیچ یک از دو روش فوق در میزان کاهش شدت درد و سطح هوشیاری بیماران با سن، جنس و نوع تروما (شکم، قفسه سینه یا هر دو) ارتباط معنی­داری وجود ندارد (pبالاتر از 05/0).نتیجه­گیری:بهترین راه کنترل درد در بیماران با آسیبهای شکم و قفسه سینه تحت تهویه مکانیکی در دو ساعت اول روش تزریق وریدی فنتانیل و در ساعات بعدی روش تزریق فنتانیل به داخل کاتتر اپیدورال می­باشد. در ضمن روش تزریق وریدی فنتانیل همیشه کاهش سطح هشیاری بیشتری را نسبت به روش اپیدورال در پی خواهد داشت.